zincirleme isim tamlaması 10 tane örnek

naskah drama ande ande lumut bahasa jawa. Türkçe1 yıl önce1 Cevap392 Kez10 tane zincirleme isim tamlaması örneği Bu soruya 1 cevap yazıldı. Cevap İçin Alta Doğru İlerleyin. İşte Cevaplar Deniz mavi2020-12-29 230817Cevap Zincirleme İsim Tamlaması İki ya da daha çok ad tamlamasının iç içe kullanıldığı tamlama ad tamlamasında, tamlayan ya da tamlanan kendi içinde bir ad tamlaması oluşturur. Zincirleme İsim Tamlaması Örnekleri Dün yaşanan çığ felaketinin sonucunda ölen ya da yaralanan olmadı. Denizin dalgalarının kenarında yavru bir su kaplumbağası gördü. Demet'in annesinin özel işi nedeniyle sinemaya gidemiyoruz. Yaz mevsiminin güzelliği denizde yüzebilmektir. Bağ evinin kapısının rengine bir türlü karar veremedim. Nedense fantastik romanların okuyucusu çok oluyor. Bu patates kızartmasının tadı pek hoşuma gitmedi. Ece’nin çantasının sapı kopunca içindekiler yere savruldu. Etütün ders saatine yetişemedim. Akvaryum suyunun sıcaklığı uygun düzeye geldiğinde haber verir misin? Bu cevaba 0 yorum yazıldı. Soru Ara? den fazla soru içinde arama YazBilgilendirme 2022 yılı YKS, AÖF, AUZEF, ATA-AÖF, AÖL, LGS, AÖO, AÖIHL-MAÖL, YDS, TUS, MSÜ, ALES, KPSS, İSG, YKS, DGS, EUS, TYT, AYT, ADES, ADB, Amatör Denizcilik Eğitimi Sınav takvimleri belli İkiden fazla isimden oluşan isim tamlamalarıdır.*Bu tür tamlamalarda; tamlayan, tamlanan yada her ikisi birden isim tamlaması örtüsünün kenarı Masa,örtü,kenarTamlayanı isim tamlamasından oluşmuş, zincirleme isim tamlamasıEvin mutfak dolabı Ev,mutfak,dolapTamlananı isim tamlamasından oluşmuş, zincirleme isim tamlamasıDevlet hastanesinin doktor odasıTamlayanı da tamlananı da isim tamlamasından oluşmuş, zincirleme isim tamlamasıDemir kapının kolunun vidasının üstü Zincirleme isim tamlaması nasıl ayırt edilir? Zincirleme isim tamlamasında en az üç tane isim ve iki tane isim tamlaması bulunmaktadır. İsim tamlamasının baş kısmına ya da son kısmına isim getirilerek oluşan tamlamalardır. İki ya da daha fazla isim tamlaması bir araya gelerek zincirleme isim tamlamasını oluşturur. Zincirleme isim tamlaması nedir örnek? Masa örtüsünün kenarı masa, örtü, kenar tamlayan isim tamlamasından meydana gelmiştir. Bu cümle zincirleme isim tamlamasıdır. Devlet hastanesinin doktor odası. devlet, hastane, doktor, oda Tamlayan da tamlanan da isim tamlamasından meydana gelmiştir. 6 sınıf zincirleme isim tamlaması nedir? Zincirleme İsim Tamlaması Nedir? Birbirleriyle ilgili olan, biri diğerini sahiplik yani iyelik yönünden tamamlayan, en az iki isimden oluşan kelime guruplarına isim tamlaması denir. Tamlama oluşturan bu iki isme yeni bir isim daha eklenmesiyle oluşan yeni tamlamaya zincirleme isim tamlaması denir. Turkcede zincirleme ne demek? Zincirleme İsim Ad Tamlaması Nedir? … Zincirleme denmesinin sebebi de, önceden oluşturulmuş olan bir isim tamlamasına yeni bir unsur tamlayan ya da tamlanan daha ekleniyor olması veya iki isim tamlamasının birleştirilmesidir. Zincirleme isim tamlaması hangi ekleri alır? Belirtili İsim Tamlaması Belirtili isim tamlamasında tamlayan -nın, -nin, -nun, -nün, -ın, -in, -un, -ün eklerini, tamlanan ise -ı, -i, -u, -ü, -sı, -si, -su, -sü eklerini alır. Her iki unsuru da ek alarak oluşturulan bu tür tamlamalarda kuvvetli bir aitlik ilgisi vardır. Zincirleme isim tamlamasına sıfat girer mi? Zincirleme isim tamlamasının en önemli özelliği ikiden fazla isimden bir araya gelmesidir. Zincirleme isim tamlamasında tamlayan da tamlanan da ek alır ya da iki isim tek bir tamlayan ya da tamlanan olur. Bunun yanı sıra zincirleme isim tamlamasında araya sıfat da girebilir. İsim tamlaması nedir örnekler? Belirtili isim tamlamalrında birinci isim, ikinci ismin varlığın adı kime, neye ait olduğunu olduğunu gösterir. Tamlayan isim ” -in, -ın, -ün, -un ” eklerinden birini alır. Tamlanan isim ” -i, -ı, -ü, -u ” eklerinden birini alır. ÖRNEK 1 Okulun bahçesi »»»»» bahçenin, okula ait olduğunu belirtir. Bir sıfat tamlamasına çok defa”-lı” bazen de ”-siz” ya da 3. kişi iyelik eki getirilerek, kurulan ikinci bir sıfat tamlaması Kırmızı başlıklı kız kırmızı başlık-lı kız ; uzun etekli kadın uzun etek-li kadın ; kır saçlı adam kır saç-lı adam ; beyaz yakasız öğrenci beyaz yakasız öğrenci , eli açık adam el-i … Tamlama ne demek türkçe? Tamlama, bir kelimenin benzerlerinden ayırt edilebilmesi için başka bir kelimeyle anlam ilişkisi kurularak tamamlanmasıdır. Türkçede iki çeşit tamlama vardır. Eğer söz konusu varlık bir isimle tamamlanırsa bu isim tamlaması, sıfat ile tamamlanırsa sıfat tamlaması olur. Zincirleme isim tamlaması ek alır mı? Zincirleme isim tamlamasının en önemli özelliği ikiden fazla isimden bir araya gelmesidir. Zincirleme isim tamlamasında tamlayan da tamlanan da ek alır ya da iki isim tek bir tamlayan ya da tamlanan olur. Zincirleme ad tamlaması nedir? – En az üç ismin birleşmesi ile oluşan isim tamlamasına denir. – Bir isim tamlamasının başına veya sonuna isim getirilerek oluşan bir tamlama çeşididir. – İki isim tamlamasının bir araya gelmesi ile oluşabilir. – Tamlanan ise mutlaka tamlanan eki almalıdır. Araya sıfat girmiş isim tamlaması nedir? Sıfat tamlamaları, bir sıfat ile bir ismin bir araya gelerek oluşturmuş oldukları bir kelime grubudur. Tıpkı isim tamlamaları gibi, sıfat tamlamaları da en az iki kelimeden oluşmaktadır. Bu kelimelerden birinin mutlaka sıfat, diğerinin ise isim olması gerekmektedir. Belirtisiz isim tamlamasının arasına sıfat girer mi? sadece belirtisiz isim tamlamasında, iki unsur arasında daimî bir ilişki var, diyerek belirtmiş; bu ilişkiden dolayı araya sıfat giremez, eğer girerse sıfatların kullanımına aykırı olur, demiştir. İsim tamlaması olup olmadığı nasıl anlaşılır? Aralarında anlamca ilgili bulunan ya da sonradan ilgi kurulan, birinin diğerini iyelik yönünden bütünlediği iki isimden oluşan kelime gruplarına isim tamlaması denir. En az iki isimden oluşan isim tamlamalarında ilkine tamlayan ikincisine tamlanan denir. Isim Tamlamasına ne sorulur? Ve bu tamlamalarda tamlanana, “Nasıl, hangi, kaç?” gibi soruları sorarak tamlayanı bulabiliriz. İsim tamlamalarında ise tamlanana “Ne, neyin, kim, kimin?” gibi soruları sorarak tamlayanı bulabiliriz. Zincirleme isim tamlaması nasıl olur, zincirleme isim tamlaması nedir örnekler konusunda sizlere bilgi vereceğiz. Zincirleme isim tamlaması isminden de anlaşılacağı gibi bir isim tamlamasıdır. Zincirlemem isim tamlaması en az üç tane ismin bir araya gelmesiyle oluşturulan isim tamlamalarıdır. Zincirleme isim tamlamasını oluşturan kelimelerin hepsi isim olmalıdır. Zincirleme isim tamlamalarında tamlayan, tamlanan ya da her ikisi birden isim tamlaması olabilir. Masa örtüsünün kenarı masa,örtü, kenar Tamlayan isim tamlamasından meydana gelmiştir. Bu cümle zincirleme isim tamlamasıdır. Devlet hastanesinin doktor odası. devlet, hastane, doktor, oda Tamlayan da tamlanan da isim tamlamasından meydana gelmiştir. Bu da bir zincirleme isim tamlamasıdır. Zincirleme isim tamlaması örnekleri; – Bahçenin kapısının kolu. – Bahçenin kapısının anahtarını düşürmüş. – Çevre yolunun ağaçlandırma çalışmaları bitti. – Bugün Dünya Kadınlar Günü. – İstanbul’un insanı candan bezdiren sorunları bir türlü bitmiyor. – Karadeniz’in köpüklü dalgaları sahilden taşacak gibiydi. – Tamiratlarda okulun beton duvarları yıkılacak. – Şehrin hava kirliliği insanlara çok zarar veriyor. – Çocuklar çocuk edebiyatı dizisi izliyorlar. Zincirleme İsim Tamlaması Nedir Örnekler Vermeye Çalıştık. Zincirleme İsim Tamlaması Nedir Konulu Yazımız Hakkındaki Yorumlarınızı Aşağıdaki Yorum Kısmından Hemen Bize Yazın. eğitim öğretim ile ilgili belgeler > konu anlatımlı dersler > Türkçe dersi ile ilgili konu anlatımlar > kelime türleri, sözcük türleri ile ilgili konu anlatımlar İŞARET SIFATLARI, GÖSTERME SIFATLARI, ÖZELLİKLERİ 1 TÜRKÇE DERSİ KONU ANLATIM Adları işaret yoluyla gösterip belirten bir sıfat çeşididir. İşaret sıfatları, nesneleri ve kavramları işaret etmek amacıyla kullanılan işaret yoluyla belirtir. İsimlerden önce gelirler ve isimlere sorulan “hangi” sorusuna cevap verirler. Örnek bu ev, şu sokak, o yıllar, öteki kapı, diğer elbise, beriki adam * Bu yazı * Şu saat * O telefon * Öteki arkadaş * Beriki kadın * Bu ağaç *Şu gömlek * O ev * Öteki saatçi * Beriki otel * Bu söz * Şu masa * O araba * Öteki sanatçı * Beriki durak İşaret Sıfatlarının Özellikleri -İşaret sözcükleri, bir adın önüne gelerek onları işaret yoluyla gösterirse, işaret sıfatı; bir adın yerini tutacak biçimde kullanılırsa, işaret zamiri olur. Örnek O kitabı ben de okudum. İşaret Sıfatı Onu, ben de okudum. İşaret Zamiri * Bu tabloyu çok sevdim. İşaret Sıfatı * Bunu çok sevdim. İşaret Zamiri -“İşte” sözcüğü doğrudan işaret sıfatı olarak kullanılabileceği bilgi gibi bir işaret sıfatının başına gelerek onun anlamını pekiştirebilir. Örnek İşte Halep, işte arşın. İşaret sıfatı. İşte bu adam. İşaret sıfatının anlamını pekiştirir. SIFATLAR, ÇEŞİTLERİ, ÖZELLİKLERİ, KULLANIMLARI, SIFAT TAMLAMALARI ÖZET Adları niteleyen veya belirten sözcüklerdir. Bir sözcüğün sıfat olabilmesi için adın önüne gelerek onu nitelemesi veya belirtmesi gerekir. Yaşlı adam, pazar çantasını titrek elleriyle tutuyordu. Yemekte bu masaya dört kişi oturacak. Kazancının yarısını fakir öğrencilere veriyormuş. Bu cümlelerde “yaşlı” sözcüğü “adam” adının, “titrek” sözcüğü “el” adının niteliğini gösterdiği için; “bu” sözcüğü “masa” adını işaret yoluyla, “dört” sözcüğü ise “kişi” adını sayı yoluyla belirttiği için sıfattır. Son cümlede “fakir” sözcüğü, “öğrenci” adının niteliğini gösterdiği için sıfattır. Sıfatın özelliğini verdiği isimle birlikte kullanılmasına ve birlikte ele alınmasına SIFAT TAMLAMASI denir. Yaşlı adam, pazar çantasını titrek elleriyle tutuyordu. Yemekte bu masaya dört kişi oturacak. Yukarıdaki sıfatla isim birlikte kullanıldıkları için sıfat tamlaması olmuşlardır. Sıfatlar, iki ana gruba ayrılır 1. Niteleme Sıfatları 2. Belirtme Sıfatları a. İşaret Sıfatı b. Sayı Sıfatı - Asıl Sayı Sıfatı - Sıra Sayı Sıfatı - Üleştirme Sayı Sıfatı - Kesir Sayı Sıfatı c. Belgisiz Sıfat d. Soru Sıfatı 1. NİTELEME SIFATLARI NASIL? Bir adı; durum, şekil, biçim, renk yönüyle niteleyen sözcüklerdir. Niteleme sıfatları, ada sorulan “Nasıl?” sorusunun cevabı olan sözcüklerdir. Küçük çocuk bizi görünce yanımıza geldi. Gökyüzünü aniden kapkara bulutlar kaplamıştı. Bu cümlelerde “küçük” ve “kapkara” sözcükleri, önüne geldiği adların nasıl olduğunu gösterdiği için niteleme sıfatıdır. Bu sözcüklerin, niteledikleri ada sorulan “Nasıl?” sorusuna cevap olduklarına dikkat edelim Nasıl çocuk? küçük çocuk Nasıl bulutlar? kapkara bulutlar Bu yolun sonunda eski bir ev vardı. Yol kenarları, kurumuş yapraklarla doluydu. Annem, sabahları tatlı bir sesle bizi uyandırırdı. Kahvaltıda güzelim böreklerden bolca yemiştim. Bu cümlelerde, “eski” sözcüğü, “ev” adının niteliğini; “kurumuş” sözcüğü, “yaprak” adının niteliğini; “tatlı” sözcüğü, “ses” adının niteliğini; “güzelim” sözcüğü, “börek” adının niteliğini gösterdiği için niteleme sıfatıdır. 2. BELİRTME SIFATLARI Adları işaret, sayı, soru, belgisizlik yönüyle belirten sıfatlardır. a. İşaret Sıfatı Adları işaret yönüyle belirten, onlara işaret eden sözcüklerdir. bu, şu, o, öteki, beriki, öbür Bu kitabı senin için aldım. Arkadaşlarım öteki otobüse binmiş. Belediye, geçen yıl şu yolu asfaltladı. O dergiyi okudun mu? Buraya öbür yoldan geldim. Bu cümlelerde geçen “bu, öteki, şu, o, öbür” sözcükleri, önündeki adları, işaret yönüyle öteki varlıklardan ayırıp belirttiği için işaret sıfatıdır. Uyarı İşaret sıfatlarından sonra virgül , kullanılmaz. Bu sözcüklerden sonra virgül , kullanılırsa bu sözcükler, zamir adıl olur. O kitabı daha önce okumuş. O, kitabı daha önce okumuş. Bu cümlelerin birincisinde “o” sözcüğü “kitap” adını belirttiği için işaret sıfatı; ikincisinde “o” sözcüğü bir varlığı karşıladığı için adıldır. Uyarı “Bu, şu, o, öteki, beriki, öbür” sözcükleri aynı zamanda işaret zamiridirler. Eğer bu sözcükler, önündeki bir adı işaret ederek belirtiyorsa işaret sıfatıdır. Adın yerini işaret yoluyla tutuyorsa işaret zamiridirler. Bu ev, çok güzelmiş. İşaret Sıfatı Bu, çok güzelmiş. İşaret Zamiri Bu cümlelerin birincisinde “bu” sözcüğü “ev” sözcüğünü işaret ederek belirttiği için işaret sıfatıdır. İkinci cümlede ise “bu” sözcüğü “ev” adının bilgi yerini tuttuğu için işaret adılıdır. Uyarı İşaret sıfatları her zaman yalın halde bulunur. Çekim eki aldığında işaret zamiri olur. Annem öteki halıyı yıkamak için dışarı çıkarmış. Annem ötekini yıkamak için dışarı çıkarmış. Bu cümlelerin birincisinde, “öteki” sözcüğü “halı” adını işaret ederek belirttiği için işaret sıfatıdır. İkinci cümlede “ötekini” sözcüğü, “halı” sözcüğü söylenmeden, işaret yoluyla “halı” sözcüğünün yerine geçtiğinden işaret zamiridir. b. Sayı Sıfatı Varlıkların sayılarını gösteren, onları sayı yönüyle belirten sözcüklerdir. Asıl Sayı Sıfatı Varlıkların sayılarını kesin olarak belirten sözcüklerdir. Ada sorulan “kaç” sorusunun cevabıdır. Üç gün önceki toplantıya altı kişi katılmış. Babam bir ay sonra yurtdışından gelecek. Bu cümlelerde “üç, altı, bir” sözcükleri, “gün, kişi, ay” adlarının sayısını belirttiği için, asıl sayı sıfatıdır. Sıra Sayı Sıfatı Varlıkların sırasını gösteren sözcüklerdir. Sayılara “-ncı, -nci, -ncu, -ncü” ekleri getirilerek oluşturulur. Ada sorulan “kaçıncı” sorusunun cevabıdır. Bu derste on beşinci sayfayı okuyacağız. Sınavdaki yedinci soruyu çözememiş. Bu cümlelerde “on beşinci, yedinci” sözcükleri “sayfa, soru” adlarının sırasını belirttiği için, sıra sayı sıfatıdır. Üleştirme Sayı Sıfatı Varlıkları sayıca bölümlere ayıran, paylaşma anlamı veren sözcüklerdir. Sayılara “-er, -ar” eki getirilerek oluşturulur. Ada sorulan “kaçar” sorusunun cevabıdır. Sınavda her branştan onar soru soruldu. Öğrencilerden altışar kitap okumaları istendi. Bu cümlelerde “onar, altışar” sözcükleri, “soru, kitap” adlarının paylara ayrıldığını belirttiği için, üleştirme sayı sıfatıdır. Kesir Sayı Sıfatı Varlıkların parçalarının, bütüne olan oranlarını gösteren sıfatlardır. Şirketin üçte iki hissesi ona aitmiş. Bir öğünde yarım ekmek yiyordu. Bu cümlelerde “üçte iki, yarım” sözcükleri, “hisse, ekmek” adlarının bütüne olan oranlarını belirttiği için, kesir sayı sıfatıdır. c. Belgisiz Sıfat Adları belirtirken kesinlik bildirmeyen sıfatlardır. bir, birkaç, birçok, çoğu, kimi, bazı, bütün, tüm, başka, birtakım, her, hiçbir, herhangi… Elbet bir gün sen de anlarsın beni. Bu konuyla ilgili birkaç kitap okumuştum. Bu cümledeki “bir, birkaç” sözcüğü “gün, kitap” adını, sayı yönüyle; ama kesin olmayacak biçimde belirtmiştir. Dolayısıyla, “birkaç” sözcüğü belgisiz sıfattır. İçerideki bazı masaları dışarıya taşıyalım. Sanatçı, birçok tablosunda İstanbul’u konu ediniyor. Yazarın başka romanlarını da okudum. Hiçbir öğrenci öğretmenini üzmek istemez. Lisedeyken, okuduğum her kitabın özetini çıkarırdım. Bu cümlelerde “bazı” sözcüğü, “masal” adını; “birçok” sözcüğü, “tablo” adını; “başka” sözcüğü, “roman” adını; “hiçbir” sözcüğü, “öğrenci” adını; “her” sözcüğü, “kitap” adını kesinlik bildirmeden belirttiği için belgisiz sıfattır. Uyarı “Kimi, çoğu ” sözcükleri, hem belgisiz zamir hem belgisiz sıfat olarak kullanılabilir. Fuarda kimi kitaplar pahalı, kimi ise ucuzdu. Bu cümlede, birinci “kimi” sözcüğü “kitaplar” sözcüğünü belirttiği için belgisiz sıfattır; ikinci “kimi” sözcüğü ise, kitapların yerini tuttuğu için belgisiz adıldır. Çoğu öğretmen törene yetişemedi; ama öğrencilerin çoğu törene katıldı. Bu cümlede, birinci “çoğu” sözcüğü “öğretmen” sözcüğünü belirttiği için belgisiz sıfattır; ikinci “çoğu” sözcüğü ise, öğrencilerin bir kısmının yerine geçtiği için belgisiz adıldır. Uyarı “Bir” sözcüğü, hem belgisiz sıfat hem sayı sıfatı olarak kullanılabilir. “Bir” sözcüğünün yerine başka sayı getirilebiliyorsa, “bir” sözcüğü sayı sıfatıdır. “Bir haftada iki kitap okumuş.” Bu cümledeki “bir” sözcüğü, sayı sıfatıdır; çünkü yerine “iki” veya “üç” gibi başka bir sayı getirilebilmektedir. “Ali, dürüst bir insandır.” Bu cümlede “bir” sözcüğünün yerine başka bir sayı getirilememektedir; çünkü bu cümlede “bir” sözcüğü “herhangi bir” anlamına gelmektedir ve belgisiz sıfattır. d. Soru Sıfatı Adları soru yoluyla belirten, yani adları anlamca tamamlayan soru sözcükleridir. Soru sıfatlarının cevabı yine sıfattır. Unutmayın Soru sıfatı isimden hemen önce gelir. nasıl, kaç, kaçıncı, kaçar, hangi, ne kadar, ne Sen, tatilde kaç kitap okumuştun? Bu cümlede, “kaç” soru sözcüğünün “kitap” adını belirttiğini görüyoruz. Bu soru sözcüğüne verilebilecek “beş kitap” cevabının sıfat olması, bize, bu soru sözcüğünün de sıfat olduğunu gösterir. Hangi yoldan gitmemizi tavsiye ediyorsun? Bu cümlede, “hangi” soru sözcüğünün “yol” adını belirttiğini görüyoruz. Bu soru sözcüğüne verilebilecek “şu yol” cevabının sıfat olması, bize, bu soru sözcüğünün de sıfat olduğunu gösterir. Köyde nasıl bir evde oturuyordunuz? Orada ne kadar para harcamış? Vergi dairesi, binanın kaçıncı katında bulunuyor? Arkadaşların bize ne gün gelecek? Bu oyunda takımlar kaçar kişiden oluşuyor? Bu cümlelerde geçen “nasıl, ne kadar, kaçıncı, ne, kaçar” sözcükleri; önündeki sözcükleri soru yönüyle belirttiği ve bu sözcüklere verilen cevaplar sıfat olduğu için soru sıfatıdır. Uyarı “Hangisi, kaçı” soru adıllarıyla “hangi, kaç” soru sıfatlarını birbirine karıştırmamak gerekir. Hangi soru daha zordu? Hangisi daha zordu? Bu cümlelerde “hangi” sözcüğü “soru” adını belirttiği için soru sıfatı; “hangisi” sözcüğü, bir adın yerini soru yoluyla tuttuğu için soru zamiridir. Kaç öğrenci gelmedi. Öğrencilerin kaçı gelmedi. Cümlelerde “kaç” sözcüğü “öğrenci” adını belirttiği için soru sıfatı; “kaçı” sözcüğü, bir sayı adının yerini soru yoluyla tuttuğu için soru zamiridir. Uyarı Sıfatlar, zamirleri de niteleyebilir. Ahmet, gerçekten dürüst birisidir. O, her zaman deneyimli kimselerle çalışır. Bu cümlelerin birincisinde “dürüst” sıfatı “birisi” adılını nitelemektedir. İkinci cümlede “deneyimli” sıfatı, “kimse” adılını nitelemektedir. Uyarı İlgi eki -ki, yer ve zaman bildiren sözcüklerden sonra gelip eklendiği sözcüğü sıfat yapar. Sınıftaki öğrenciler dışarı çıkmış. Yarınki sınava hazır mısın? Bu cümlelerde “sınıf” sözcüğü, ilk önce bulunma durumu -de, -da, -te, -ta ekini alıp ardından sıfat yapan “-ki” ekini alarak önündeki “öğrenciler” adını; “yarın” sözcüğü, sıfat yapan “-ki” ekini alarak önündeki “sınav” adını belirttiği için sıfat görevindedir. ADLAŞMIŞ SIFATLAR Niteleme sıfatları, çekim eki alarak veya almadan niteledikleri ismin yerini tutacak şekilde kullanılabilir. Bu sözcüklere “adlaşmış sıfat” denir. İhtiyar adam yine parkta oturuyordu. İhtiyar, yine parkta oturuyordu. Birinci cümlede “ihtiyar” sözcüğü, “adam” adını niteleyen bir niteleme sıfatıdır. İkinci cümlede ise, “ihtiyar adam” tamlamasındaki “adam” sözcüğü düşmüş, “ihtiyar” sözcüğü hem adın yerine geçmiş hem nitelik bildirmiştir, yani adlaşmış sıfat olmuştur. Manav, kasalardaki çürükleri çöpe atıyordu. Bu cümlede “çürükleri” sözcüğü, “meyve” adını nitelerken, çekim eki alarak hem “meyve” adının yerine geçmiş hem de nitelik bildirerek adlaşmış sıfat olmuştur. Öğretmenimiz bu görev için sınıftan gönüllüler seçti. Bu cümlede “gönüllüler” sözcüğü, “öğrenci” adını nitelerken, çekim eki alarak hem “öğrenci” adının yerine geçmiş hem de nitelik bildirerek adlaşmış sıfat olmuştur. Bizim kurnaz yine birisini kandırmış. Bu cümlede “kurnaz” sözcüğü, bir kişiyi nitelerken, çekim eki almadan hem nitelediği kişinin yerine geçmiş hem de nitelik bildirerek adlaşmış sıfat olmuştur. Uyarı Türkçede meslek adları ve bazı adlar, sıfat olarak kullanılabilir. Bu sözcükleri, adlaşmış sıfatlarla bilgi karıştırmamak gerekir. Yönetici insanlar, insan ilişkilerinde başarılıdır. Yöneticiler, insan ilişkilerinde başarılıdır. Bu cümlelerin birincisinde “yönetici” sözcüğü, “insanlar” adını nitelediği için sıfat görevindedir. İkinci cümledeki “yöneticiler” sözcüğü ad olarak kullanılmıştır; ama adlaşmış sıfat değildir. Futbolcular, disiplinli kişilerdir. Yarın ailece yazlığa gideceğiz. Bu cümlelerde geçen “futbolcu, yazlık” sözcükleri gerektiğinde sıfat olabildiği halde futbolcu kişiler, yazlık ev bu cümlede ad olarak kullanılmıştır; ama adlaşmış sıfat değildir. Uyarı Adlaşmış sıfattan sonra bir ad geldiğinde anlam karışıklığı ortaya çıkıyorsa bu adlaşmış sıfattan sonra virgül , getirilir. Hasta, çocuğu yanına çağırdı. Bu cümlede “hasta” sözcüğü bir kişiyi karşılayarak adlaşmıştır. Bu sözcükten sonra “çocuk” adı geldiğinde virgül konulmazsa “hasta” sözcüğü “çocuk” adının sıfatı olmaktadır. Bu yüzden “hasta” sözcüğünün adlaşmış sıfat olması için bu sözcükten sonra virgül , konmalıdır. UNVAN SIFATLARI Kişilerin meslek, rütbe, makam gibi sosyal statülerini belirten sözcüklerdir. Unvan sıfatları, adların önüne de sonuna da gelebilir. Yüzbaşı Cemil, Hakkı Çavuş, Hatice Teyze, Naciye Hanım… Dün Doktor Kemal Bey bize geldi. Bu cümlede “Doktor, Bey” sözcükleri; beraber kullanıldıkları “Kemal” özel adını belirttiği için unvan sıfatıdır. Ayşe Hemşire, hastalarla yakından ilgilendi. Bu cümlede “Hemşire” sözcüğü; beraber kullanıldığı “Ayşe” özel adını belirttiği için unvan sıfatıdır. Uyarı Özel adla birlikte kullanılmayan unvan sözcükleri, küçük harfle başlar ve unvan sıfatı görevinden çıkar. Dün doktor, hastaneye uğramamış. Bu cümlede “doktor” sözcüğü özel bir adla birlikte kullanılmadığı için unvan sıfatı değildir ve bu yüzden küçük harfle başlar. Uyarı Özel bir adla kullanılan; ama akrabalık ilişkisi belirten unvan sözcükleri, küçük harfle başlar ve unvan sıfatı görevinden çıkar. Salih, bugün Ayşe teyzesine gidecekmiş. Bu cümlede “teyze” sözcüğü özel bir adla birlikte kullanıldığı halde akrabalık anlamı taşıdığı için unvan sıfatı değildir ve bu yüzden küçük harfle başlar. KÜÇÜLTME SIFATLARI Sıfat olan sözcüğün anlamında küçültme ya da daralma, “-cik,-ce, -ımsı, -ımtırak” ekleri ile yapılır. Bu eklerin getirilmesi ile oluşan sıfatlara küçültme sıfatları denir. “Küçük bir evleri vardı.” cümlesinde “küçük” sıfattır ve kendinden sonra gelen ismin niteliğini belirtmektedir. “Küçücük evleri vardı.” cümlesinde “-cik” eki almış “küçücük” sözcüğü de niteleme sıfatıdır. Buradaki “küçücük” sözcüğün “küçük” sözcüğünden farkı, eklendiği ismin anlamında küçültme yapmış olmasıdır. Küçük ev – küçücük ev “Ekmek ayvasının ekşimsi bir tadı vardı.” “Üzerine mavimtırak bir ceket giymişti.” “Masada kalınca bir kitap duruyordu.” Yukarıdaki cümlelerdeki koyu renkli sözcükler küçültme sıfatıdır. PEKİŞTİRME SIFATLARI Sıfatlarda pekiştirme, yani anlamın kuvvetlendirilmesi iki şeklide yapılır 1. Yol Sıfat olan sözcüğün ünlüye kadarki ilk hecesi alınır, daha sonra “m, p, r, s” harflerinden uygun olanı getirilir. En son da sıfat olan sözcük tekrar yazılır. “temiz” sözcüğü üzerinde uygulayalım Te – r – temiz = tertemiz “Çocuklar bembeyaz elbiseler giymişlerdi.” “Dümdüz yolda ilerliyorduk.” “Şöyle yemyeşil çimenlerin üzerine uzansam!” cümlelerinde koyu renkli sözcükler pekiştirme sıfatıdır. 2. Yol Sıfat olan sözcüğün tekrar edilmesi ile yapılır. Örneğin “çeşit” sözcüğünü ele alalım. Bu sözcük tekrar ederek bir ismi nitelediğinde pekiştirme sıfatı olur “Çeşit çeşit meyveler vardı masada.” Bu cümlede koyu renkli sözler pekiştirme sıfatıdır. “Bahçede uzun uzun ağaçlar vardı.” “Derin derin ırmaklar aşarak geldik.” cümlelerindeki koyu renkli sözler pekiştirme sıfatıdır. DERECELENDİRME SIFATLARI Sıfatlarda derecelendirme “pek, çok, daha, en…” gibi sözcüklerle yapılır. “Kardeşin onlardan daha akıllı biri.” cümlesinde “daha” sözcüğü üstünlük, “En güzel kitap buydu.” cümlesinde “en” sözcüğü en üstünlük, “Çok güzel çiçekleri vardı.” cümlesinde “çok” sözcüğü aşırılık anlamı katmıştır. İSİM TAMLAMALARI, AD TAMLAMALARI ÖZET ANLATIM Aralarında anlamca ilişki bulunan söz grubuna isim tamlaması denir. Bir ismin bir başka ismi anlam bakımından tamamlamasıdır. Bir ismin aitlik ilgisi bakımından daha belirli hâle gelmesi için başka bir isim tarafından tamlanmasıyla meydana gelen söz öbeğine isim tamlaması denir. Belli kurallar dahilinde en az iki sözcük bir araya gelerek isim tamlamasını oluşturur. İstanbul- un sokaklar-ı Dost kapı-sı Okul bahçesi-n-in ağaçlar-ı İsim tamlamaları "tamlayan ve tamlanan" olmak üzere iki unsurdan oluşur. Tamlayan birinci sözcük, tamlanan ise ikinci sözcüktür. İsim tamlamalarının tamlayanında ilgi, tamlananında ise iyelik eki vardır. Türkçede üç çeşit İsim tamlaması vardır 1. Belirtili İsim Tamlaması Hem tamlayanın hem de tamlananın ek aldığı tamlamalara Belirtili isim tamlaması denir. Belirtili isim tamlamasında tamlayan -nın, -nin, -nun, -nün, -ın, -in, -un, -ün eklerini, tamlanan ise -ı, -i, -u, -ü, -sı, -si, -su, -sü eklerini alır. Her iki unsuru da ek alarak oluşturulan bu tür tamlamalarda kuvvetli bir aitlik ilgisi vardır. Tamlayanın ilgi, tamlananın iyelik eki aldığı tamlamalardır. Örnekler "Evin kapısı açık kalmış." cümlesindeki “evin kapısı” altı çizili söz öbeği belirtili isim tamlamasıdır. Görüldüğü gibi, her iki sözcük de ek almıştır. Bu tamlamada iki sözcük arasındaki kuvvetli bir ilişki kendini göstermektedir. Sınıf-ın kapı-sı Oda-nın halı-sı Belirtili isim tamlamalarında tamlayan ile tamlanan arasına başka sözcükler girebilir. Örnekler "Kerem'in mavi gömleği güzelmiş." cümlesinde araya "mavi" sıfatı girmiştir. "- den" hal eki tamlayanda kullanılan ilgi ekinin yerine geçerek belirtili isim tamlaması kurabilir. Örnekler "Resimlerin birini de ben alayım." cümlesindeki "resimlerin birini" sözü belirtili isim tamlamasıdır. Biz bunu "resimlerden birini" biçiminde de söyleyebiliriz. Yani sadece tamlayan eki "-in" yerine, aynı işlevi gören "-den" hâl ekini getirmiş oluyoruz. Belirtili isim tamlamalarında bir tamlayan birden fazla tamlanana bağlanabileceği gibi, bir tamlanan birden fazla tamlayana da bağlanabilir. Örnekler "Evin bahçesi, odaları, mutfağı o kadar geniş ki..." cümlesinde "evin" tamlayan; "bahçesi, odaları, mutfağı" sözcükleri de tamlanandır. "Kırların, çiçeklerin, kuşların, böceklerin neşesi hepimizi coşturmuştu." cümlesinde "kırların, çiçeklerin, kuşların, böceklerin" tamlayan; "neşesi" tamlanandır. Belirli olan ve bilinen bir şeye veya yere aitlik vardır. Örnekler Öğretmenin kitabı. Ali Beyin Kitabı Kitap bilinen ve belli olan öğretmene aittir. Okulun bahçesi çok güzel. Cumhuriyet Lisesinin bahçesi Bahçe bilinen ve belli olan okula aittir. 2. Belirtisiz İsim Tamlaması Tamlayanın ilgi eki almayıp tamlananın iyelik eki aldığı tamlamalardır. Tamlayanın ek almadığı, yalnızca tamlananın ek aldığı tamlamalara Belirtisiz isim tamlaması denir. Belirtisiz isim tamlamasında tamlanan -ı, -i, -u, -ü, -sı, -si, -su, -sü alır. Bu tür tamlamalarda bir ismin başka bir isme aitliğinden çok bir nesne ya da kavram ismi oluşturmak esastır. Örnekler "Çocuğun elbisesini alacağız." cümlesindeki "çocuğun elbisesi" tamlaması belirtilidir. Bu tamlamada belli bir çocuğa ait elbiseden söz edilmektedir. Biz bu tamlamayı, "Çocuk elbisesi alacağız." şeklinde söylersek yani "-nın" ekini kaldırırsak tamlama belirtisiz olur. Bu durumda belli bir kişiye ait elbiseden değil, genel bir elbise çeşidinden "çocuk elbisesi" nden söz etmiş oluruz. Belirtisiz isim tamlamalarında tamlayan tamlananın neden yapıldığını, neye benzediğini bildirebilir "Lahana turşusu", "Erik hoşafı", "Bulgur pilâvı" Bu tamlamalarda tamlayan tamlanın neyden yapıldığını bildirir. "Deve kuşu", "Kılıç balığı", "Küpe çiçeği" Bu tamlamalarda ise tamlayan tamlananın neye benzediğini bildirir. Belirtisiz isim tamlaması sıfat göreviyle kullanılabilir. "El yazması kitaplar şimdi çok değerli." cümlesinde "el yazması" belirtisiz isim tamlamasıdır. Bu tamlama cümlede sıfat göreviyle kullanılmıştır. Türkçe kitabı / Fizik kitapları Tür Pirinç çorbası Neden yapıldığı İzmir üzümü Ait olduğu yer Dil peyniri Neye benzediği Temizlik işçisi Mesleği İstanbul boğazı Yer 3. Zincirleme İsim Tamlaması Tamlayanın, tamlananın veya her ikisinin kendi içinde başka bir isim tamlaması olduğu söz öbekleridir. Zincirleme isim tamlaması, ya tamlayanı, ya tamlananı, ya da her ikisi de isim tamlaması olan tamlamalardır. Zincirleme isim tamlamaları en az üç ismin bir raya gelmesi ile oluşur. Örnekler "Macera romanlarının okuyucusu çoktur." cümlesinde "macera romanları" belirtisiz isim tamlamasıdır. Bu tamlamaya "-nın" ilgi eki eklenmiş ve tamlama "okuyucusu" tamlananına bağlanmış. Böylece iki tamlama iç içe girmiş ve zincirleme isim tamlaması olmuştur "Saka kuşunun ötüşü çok hoştu." cümlesinde "saka kuşunun ötüşü" üç isimden oluşan zincirleme isim tamlamasıdır. Tamlayan "saka kuşu", tamlanan ise "ötüşü" sözcüğüdür. Ali’nin babasının işi Taş duvarın üstü Bahar mevsiminin güzelliği 4. Takısız İsim Tamlaması DİKKAT TAKISIZ İSİM TAMLAMASI SIFAT MI İSİM Mİ OLDUĞUNA KARAR VERİLEMEDİĞİ İÇİN BAZI KAYNAKLARDA SIFAT, BAZI KAYNAKLARDA İSİM TAMLAMASI OLARAK İŞLENMEKTEDİR!.. Tamlayanı ve tamlananı ek almamış olan isim tamlamalarıdır. Takısız isim tamlamalarında her iki unsur da ilgi ve iyelik eklerini almaz. Bu tamlamaları iki grupta inceleyebiliriz a. Bir şeyin neyden yapıldığını gösterir. "Boynunda altın kolye vardı." cümlesindeki "altın kolye" sözü kolyenin altından yapıldığını gösterir. "Cam vazo, çelik tencere, deri mont" tamlamaları da bunlara örnektir. b. Bir şeyin neye benzediğini bildirir. "Altın saçları rüzgârda dalgalanır." cümlesinde "altın saç" takısız isim tamlamasıdır. Bu tamlamada "saçlar" altına benzetilmiştir. "Gül yanak, zeytin göz, tilki Rıfkı..." gibi tamlamalar takısız isim tamlamasıdır. “TÜRKÇE DERSİ İLE İLGİLİ KONU ANLATIMLAR” SAYFASINA GERİ DÖNMEK İÇİN >>>TIKLAYIN>>TIKLAYIN>>TIKLAYINYorumu şahane bir site burayı sevdimm ->Yazan Buse. Er 8. **Yorum** ->Yorumu SIZIN SAYENIZDE YÜKSEK BIR NOT ALDIM SIZE TESSEKÜR EDIYORUM... ->Yazan sıla 7. **Yorum** ->Yorumu valla bu site çok süper .Bu siteyi kuran herkimse Allah razi olsun tüm ödevlerimi bu siteden mugladan sevgiler.... ->Yazan kara48500.. 6. **Yorum** ->Yorumu çok güzel bir site. kurucularına çok teşekkür ederim başarılarınızın devamını dilerim. ->Yazan Tuncay. 5. **Yorum** ->Yorumu ilk defa böyle bi site buldum gerçekten çok beğendim yapanların eline sağlık. ->Yazan efe . 4. **Yorum** ->Yorumu ya valla çok güzel bisi yapmışınız. Çok yararlı şeyler bunlar çok sagolun ->Yazan rabia.. 3. **Yorum** ->Yorumu Çok ii bilgiler var teşekkür ederim. Çok süper... Ya bu siteyi kurandan Allah razı olsun ..... süperrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr. Çok iyiydi. isime yaradı. Her kimse bu sayfayı kurduğu için teşekkür ederim ->Yazan pınar.. 2. **Yorum** ->Yorumu çok güzel site canım ben hep her konuda bu siteyi kullanıyorum özellikle kullanıcı olmak zorunlu değil ve indirmek gerekmiyor ->Yazan ESRA.. 1. **Yorum** ->Yorumu Burada muhteşem bilgiler var hepsi birbirinden güzel size de tavsiyeederim. ->Yazan Hasan Öğüt. >>>YORUM YAZ<<<

zincirleme isim tamlaması 10 tane örnek